Πώς ζούμε, όλοι μαζί αλλά στο νοικοκυριό του ο καθένας, μετά από περισσότερο από ένα μήνα έγκλειστοι; Πώς μοιάζει η εμπειρία μας, πόσο βγαίνουμε, πώς δουλεύουμε, πόσοι δουλεύουμε και τι προσδοκούμε από την εξέλιξη του φαινομένου στο μέλλον; Και πώς έχουν αλλάξει τα συναισθήματά μας αυτούς τους τελευταίους, πρωτόγνωρους μήνες;
Για να βρει απαντήσεις, η διαΝΕΟσις συνεργάστηκε με τη Metron Analysis για τη διεξαγωγή μιας τηλεφωνικής έρευνας με πανελλαδικό δείγμα 1.250 ατόμων. Η έρευνα, που διεξήχθη από τις 8 έως τις 15 Απριλίου του 2020, περιλαμβάνει 22 ερωτήσεις που χαρτογραφούν τον τρόπο που ζούμε και το τι σκεφτόμαστε σε αυτή τη χρονική περίοδο της κρίσης.
Tα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν σε μία διαδικτυακή συζήτηση σήμερα στις 17:00.
Στη συζήτηση, που θα συντονίσει ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος από τη διαΝΕΟσις, συμμετέχουν ο Στράτος Φαναράς από τη Metron Analysis και οι Καθηγητές Πάνος Τσακλόγλου, Μαρίνα Οικονόμου-Λαλιώτη και Στάθης Καλύβας. Μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή για να την παρακολουθήσετε εδώ:
https://dianeosis.us10.list-manage.com/track/click?u=de5cc77c445f6232d5cb0b7ec&id=e1c5add56c&e=c84f459e26
Στα αποτελέσματα της έρευνας, που μπορείτε να μελετήσετε αναλυτικά εδώ (PDF link) θα βρείτε πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία (πόσοι δηλώνουν ότι ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ή πόσοι βγαίνουν από το σπίτι κάθε μέρα -και γιατί) και μερικές εκπλήξεις. Όπως, για παράδειγμα, το ότι ο λαός μας σήμερα εμφανίζεται πιο αισιόδοξος και υπερήφανος από οποτεδήποτε τα τελευταία δύσκολα χρόνια.
Ας δούμε τώρα συνοπτικά μερικά από τα σημαντικότερα αποτελέσματα

1. Πώς αισθάνονται οι Έλληνες σήμερα;
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, το 86% των Ελλήνων πιστεύουν ότι τα πράγματα στη χώρα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Αξίζει να σημεωθεί ότι η Metron Analysis κάνει αυτή την ερώτηση σε έρευνές της εδώ και 8 χρόνια. Αυτό το 86% είναι το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ.
Εντυπωσιακό είναι και το συμπέρασμα που προκύπτει και από τη σημαντική ερώτηση για τα συναισθήματα. Κάναμε την ίδια ερώτηση και πριν από πέντε μήνες, στην ετήσια δημοσκοπική έρευνα της διαΝΕΟσις “Τι Πιστεύουν οι Έλληνες”: “ποια συναισθήματα σας διακατέχουν πιο έντονα σήμερα ως Έλληνα/Ελληνίδα”; Μέσα σε πέντε μήνες, και αφού μεσολάβησε η κρίση στον Έβρο και, βέβαια, τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας, το κυριάρχο συναίσθημα άλλαξε και από την ανασφάλεια περάσαμε στην αισιοδοξία.
Επίσης, το 26% δηλώνουν ότι αισθάνονται σιγουριά (από 6% πέντε μήνες πριν), το 24% δηλώνουν ότι αισθάνονται υπερηφάνεια (από 14% πέντε μήνες πριν), το 31% δηλώνουν ότι αισθάνονται ανασφάλεια (από 38% πέντε μήνες πριν), ενώ μόνο 10% δηλώνουν ότι αισθάνονται απογοήτευση (από 27% πέντε μήνες πριν).

2. Πόσο εμπιστευόμαστε τους θεσμούς;
Η ερώτηση αυτή υπήρχε και στο “Τι Πιστεύουν οι Έλληνες” του 2018. Όπως φαίνεται από τις απαντήσεις, σήμερα, 27 μήνες μετά, όλοι οι πολιτειακοί θεσμοί απολαμβάνουν σημαντικά μεγαλύτερης εμπιστοσύνης:
Ο Πρωθυπουργός +14%, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας +12% (ενώ μεσολάβησε εκλογή νέας Προέδρου), ο Δημάρχος +9%, ο Περιφερειάρχης +12% αλλά και η Κυβέρνηση +13%.
Οι πολίτες εμπιστεύονται ακόμα πολύ περισσότερο το κράτος πρόνοιας (+16%) αλλά και τα ΜΜΕ (τηλεόραση +13%, ραδιόφωνο +8%, εφημερίδες +5%. Ο μόνος θεσμός που έχει χάσει ένα μεγάλο ποσοστό από το 2018 είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση: μόνο το 27,3% δηλώνουν ότι την εμπιστεύονται σήμερα, από 42,1% δυο χρόνια πριν.
Αυτή τη φορά, δε, προσθέσαμε και μια άλλη κατηγορία: τους “επιστήμονες/τεχνοκράτες”, τους οποίους εμπιστεύεται το 85% των Ελλήνων.

3. Πώς βιώνουμε την κρίση εξαιτίας της πανδημίας;
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 10,9% των Ελλήνων περνούν την περίοδο της καραντίνας μόνοι. Το αντίστοιχο ποσοστό στα άτομα ηλικίας 65+, μάλιστα, είναι 19,3%.
Και οι Έλληνες έχουν άγχος. Στην κλίμακα 1-10, το 37,7% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι είναι αγχωμένοι (7 και άνω). Ποια είναι τα αίτια του άγχους τους;
Το 62% των ερωτηθέντων δηλώνουν πως υπάρχουν κοντινοί τους άνθρωποι οι οποίοι, κατά τη γνώμη τους, κινδυνεύουν από τον κορωνοϊό. Το 23,7% φοβούνται -πολύ ή αρκετά- ότι κινδυνεύουν οι ίδιοι. Βεβαίως, δεν φοβούνται όλοι το ίδιο. Το 33% των ηλικίας άνω των 65 ανησυχούν γι’ αυτό το λόγο, αλλά μόνο το 1,6% των νέων ηλικίας 17-24 και το 11% των ηλικίας 25-39 ανησυχούν. Το 46% του γενικού πληθυσμού, δε, πιστεύουν ότι κινδυνεύουν λίγο ή καθόλου.
Επίσης αξιοσημείωτο: Το 21,3% νόμισαν κάποια στιγμή ότι έχουν μολυνθεί από τον ιό.
Πόσοι Έλληνες δηλώνουν ότι ανήκουν σε κάποια "ευάλωτη ομάδα"; Το 22,1%
Τo 45,2% των ερωτηθέντων ηλικίας 65+ δεν θεωρούν ότι ανήκουν σε κάποια ευάλωτη ομάδα.
Μένουμε σπίτι;
Το 63,6% είχαν βγει από το σπίτι τους το τελυταίο 24ωρο.
Από αυτούς, το 61% δηλώνουν πως βγήκαν για ψώνια ή στο φαρμακείο, το 37,6% για σωματική άσκηση ή βόλτα με το κατοικίδιο και το 24,2% για να πάει στη δουλειά. Όπως είναι προφανές, πολλοί βγήκαν για περισσότερους από έναν λόγους.
Και τι κάνουμε όσο μένουμε στο σπίτι;
Αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο στην οικογένειά μας (64,4%), βλέπουμε τηλεόραση/ταινίες (56,8%), κάνουμε τις δουλειές του σπιτιού (52,8%) και χρησιμοποιούμε τα social media και το ίντερνετ (47,1%).
Το 36,6% δηλώνουν ότι εργάζονται λιγότερο για τη δουλειά τους από ό,τι πριν. Και το 30,6% δηλώνουν πως γυμνάζονται λιγότερο από ό,τι πριν τα περιοριστικά μέτρα.
Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο: Το 85% των Ελλήνων δηλώνουν πως έχουν να κάνουν χειραψία με άτομο εκτός του νοικοκυριού τους εδώ και πάνω από ένα μήνα.

3. Τα εισοδήματα των Ελλήνων
Την περίοδο αυτή, η μισή περίπου οικονομική δραστηριότητα στη χώρα έχει παύσει: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, μόνο ένας στους τέσσερις (25,4%) εργάζεται κανονικά, ένας στους τέσσερις (26,2%) με τηλεργασία και οι υπόλοιποι είτε εργάζονται με μειωμένο ωράριο είτε βρίσκονται σε κάποια μορφή άδειας ή αναστολής και δεν εργάζονται καθόλου.
Επίσης, το 41% δηλώνουν ότι τα εισοδήματά τους έχουν μειωθεί μετά την έναρξη των μέτρων, ενώ το 11,4% δηλώνουν πως έχασαν τη δουλειά τους μετά την 1η Μαρτίου 2020.
Όπως είναι αναμενόμενο, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η κρίση θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική τους κατάσταση (57,9%) αλλά ακόμα περισσότερο στην οικονομία (84,3%). Επιπλέον, θεωρούν ότι θα έχει αρνητικές μακροχρόνιες επιπτώσεις στον “τρόπο εργασίας”, τη “σωματική υγεία”, την “εκπαίδευση” και, βέβαια, σε πολύ υψηλά ποσοστά στην “ψυχική υγεία”(63%).

4. Τι περιμένουν οι Έλληνες στο μέλλον;
Το 67,9% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι θα επανέλθουμε “σε κάποια φυσιολογική κανονικότητα” μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Σχεδόν το 40% του συνόλου, μάλιστα, πιστεύουν ότι θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα “το επόμενο δίμηνο”.
Παρεμπιπτόντως, ένας στους τέσσερις Έλληνες (24,1%) δηλώνουν θα επέστρεφαν στην κανονικότητα και τις συνήθεις καθημερινές τους δραστηριότητες σήμερα, αν δεν υπήρχαν μέτρα. Στον αντίποδα, άλλος ένας στους τέσσερις (24,5%) δηλώνουν ότι θα επέστρεφαν μόνο όταν βρεθεί εμβόλιο για τον SARS-Cov-2.
Πάντως, η μεγάλη πλειοψηφία (75,3%) πιστεύει ότι μακροπρόθεσμα η πανδημία θα επηρεάσει θετικά την εμπιστοσύνη στο σύστημα υγείας, και επίσης και την αλληλεγγύη (66,8%), την εμπιστοσύνη στο κράτος (57,2%), τις οικογενειακές σχέσεις (52,3%) και, ίσως παραδόξως, την εμπιστοσύνη στην ιδιωτική πρωτοβουλία (44,2%) μολονότι το κύριο βάρος της αντιμετώπισης της κρίσης ως τώρα το έχουν αναλάβει παγκοσμίως τα κράτη και όχι ο ιδιωτικός τομέας.
«Η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα αλλάζουν ριζικά τον τρόπο ζωής έστω και συγκυριακά. Η αλλαγή αυτή γίνεται συντεταγμένα, χωρίς κοινωνικό πανικό και φόβο. Για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που έρχονται είναι ανάγκη να μετατρέψουμε τη διαχειριστική εμπιστοσύνη σε θεσμική εμπιστοσύνη»