«Η εταιρεία μας ξεκίνησε ως εξής μέσα στο Εργαστήριο: Ρε παιδιά τι κάνουμε εδώ πέρα; Κάτι πρέπει να κάνουμε με αυτά τα πράγματα». Αυτή την απάντηση, ή κάποια παραπλήσια, δίνουν οι Έλληνες startuppers στο αναμενόμενο ερώτημα «...και πώς το τολμήσατε, πώς το αποφασίσατε και το ξεκινήσατε;». «Κανένας μας δεν είχε επιχειρηματική εμπειρία. Ήμασταν και οι τρεις άσχετοι», ομολογούν κάποιοι με αφοπλιστική ειλικρίνεια. «Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα προϊόν πρωτότυπο παγκοσμίως», δηλώνουν άλλοι με υπερηφάνεια, «στοχεύουμε στις αγορές του εξωτερικού, καθώς θεωρούμε ότι έχουμε ένα προϊόν, το οποίο μπορεί να σταθεί σε οποιοδήποτε ράφι», συμπληρώνουν άλλοι με αυτοπεποίθηση.

Η νεοφυής επιχειρηματικότητα δεν έχει όριο ηλικιακό, είναι γεγονός, ωστόσο, ότι οι περισσότεροι startuppers είναι νέοι άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους, παράλληλα με την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, συνεχίζουν και τις σπουδές τους. Ίσως εκεί βρίσκεται και το «κλειδί» της επιτυχίας: Στο «πάντρεμα» της έρευνας αιχμής, με τη φρεσκάδα στην ευρύτερη θεώρηση των πραγμάτων και τη νεανική τόλμη, που δεν κάμπτεται από τον φόβο της αποτυχίας ή τις υπαρκτές δυσκολίες σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον, το οποίο έχει δρόμο ακόμη για να χαρακτηριστεί ειδυλλιακό, έπειτα από την παρατεταμένη και σε πολλαπλά επίπεδα κρίση, που γνώρισε η χώρα.

Είναι, όμως, η νεοφυής επιχειρηματικότητα η απάντηση για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας; Μέσα από αυτήν θα ανασχεθεί το brain drain; Είναι μόδα, είναι trendy, είναι ιστορίες εύπεπτες και ευχάριστα διηγήσιμες, είναι ένα όχημα για την ηθική ανάταση μιας κοινωνίας που «διψά» για καλές ειδήσεις; Είναι μία πραγματικότητα: Αυτή είναι η απάντηση, που παίρνει κανείς μιλώντας με τους ανθρώπους, οι οποίοι αποφάσισαν να τολμήσουν.

Το Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων συνάντησε και συνομίλησε με τους Έλληνες startuppers, οι οποίοι ήλθαν στη Θεσσαλονίκη, για να παρουσιάσουν στην έκθεση Detrop - Oenos 2019 της Helexpo τις λύσεις και εφαρμογές που ανέπτυξαν για τον αγροδιατροφικό τομέα. Πρόκειται για το «Digital Greece: AgriFood edition», μία πρωτοβουλία του Digital Greece της ΔΕΘ- HELEXPO και του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και Τηλεπικοινωνιών, με την επιμέλεια και τον συντονισμό των Industry Disruptors Game Changers.

«Η Ελλάδα, χάρη στη μοναδική πρωτογενή της παραγωγή, μπορεί και οφείλει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο παγκοσμίως στον κλάδο των τροφίμων και ποτών. Όμως, τα εξαιρετικά προϊόντα της ελληνικής γης εξάγονται ανά τον κόσμο, συχνά χωρίς επεξεργασία, χωρίς τυποποίηση, χωρίς branding. Ο συνδυασμός τους με τις νέες ιδέες, την καινοτομία, τη φρέσκια ματιά των νέων Ελλήνων επιστημόνων των startups θα δώσει στη χώρα μας τη δυνατότητα να φέρει το μεγαλύτερο μέρος της προστιθέμενης αξίας πίσω στον τόπο μας, εδώ όπου ανήκει», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Χριστοφορίδης, σύμβουλος της Helexpo, αρμόδιος για το project #DigitalGreece powered by ΥπΨΗΠΤΕ.

«Για τον λόγο αυτό», εκτιμά, «η Διεθνής Έκθεση Τροφίμων και Ποτών - ΔΕΤΡΟΠ της Helexpo συνιστά το ιδανικό σημείο συνάντησης των επαγγελματιών του χώρου με την ελληνική καινοτομία, μέσω της πρωτοβουλίας #DigitalGreece, που χρηματοδοτεί το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης».

«Συστήνοντας στον Τζορτζ τους 12 θεούς...»

Ο Φίλιππος Ζεμπίλας είναι γενικός διευθυντής της «12 Gods». Πτυχιούχος ανθοκομίας, έχει εργαστεί στον Εθνικό Κήπο και το Προεδρικό Μέγαρο. Εδώ και δέκα χρόνια ασχολείται εντατικά με την αγροτική παραγωγή, προσπαθώντας να μετουσιώσει τις γνώσεις και την εμπειρία του σε καινοτομία και προστιθέμενη αξία για τα προϊόντα. Κατάφερε να δημιουργήσει τις μόνες κάψουλες με βότανα, σχεδιασμένες για χρήση αποκλειστικά στις γνωστές -όσο κι ο ηθοποιός που τις διαφημίζει- συσκευές καφέ εσπρέσο.

«Ο στόχος ήταν να φτιάξουμε ένα προϊόν, το οποίο να κάνει τη διαφορά στην αγορά, μέσα από προϊόντα, όπως τα ελληνικά βότανα, που είναι διεθνώς αναγνωρισμένα. Για πρώτη φορά παρουσιάζουμε μια κάψουλα συμβατή με τις συσκευές αυτές, γεμισμένη με χαρμάνια ελληνικών βοτάνων. Έχουμε συνεργασία με το επιστημονικό πάρκο της Πάτρας, ώστε να αποδώσουμε τις ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων για τον ανθρώπινο οργανισμό και να μας δώσουν τις πιστοποιήσεις που χρειαζόμαστε. Είμαστε στη θερμοκοιτίδα του ΕΒΕΑ και της Περιφέρειας Αττικής, έχουμε την υποστήριξη του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής γι' αυτό που κάνουμε», λέει ο κ. Ζεμπίλας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Η «12 Gods» είναι μία νέα επιχειρηματική προσπάθεια. «Είμαστε μία start-up που έχει ιδρυθεί τον Φεβρουάριο του 2018. Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα προϊόν πρωτότυπο παγκοσμίως. Έχουμε προσθέσει τρεις καινοτομίες στην κάψουλα. Η κάψουλα κλείνει σε περιβάλλον αζώτου, ώστε να παρατείνουμε τη διάρκεια ζωής του προϊόντος, εμποδίζουμε την οξείδωση του από μικροοργανισμούς, κρατάμε αναλλοίωτα τη γεύση, το χρώμα και τις ιδιότητες των βοτάνων, έχουμε προσθέσει ειδικό φίλτρο για κατακράτηση των υπολειμμάτων και φιλτράρισμα του προϊόντος, ενώ ταυτόχρονα η κάψουλα δημιουργεί ειδικό στροβιλισμό ώστε να αναδεύει το προϊόν και να εξάγει πλήρως τα ποιοτικά στοιχεία των βοτάνων», αναφέρει ο κ. Ζεμπίλας.

«Σοκολατένιοι χουρμάδες ...χωρίς φόβο, αλλά με πάθος»

Σε μια κορεσμένη αγορά με χιλιάδες τέτοια προϊόντα, τι μοναδική καινοτομία μπορεί να προτείνουν δύο νέοι άνθρωποι, που με αυτοπεποίθηση αξιοζήλευτη δηλώνουν έτοιμοι να κατακτήσουν τον κόσμο της ενεργειακής μπάρας; Στο Πολυτεχνείο οι άνθρωποι μαθαίνουν να χτίζουν σπίτια, να φτιάχνουν χάρτες, να οργανώνουν πόλεις, λέει η κοινή λογική, όμως ο Αναστάσης Στοφόρος και ο Φαίδων Μίχος είναι δύο μηχανικοί που αξιοποίησαν τις γνώσεις τους ως μηχανικοί, με όραμα να ...χτίσουν οι άνθρωποι υγιές σώμα. Παράγουν φρέσκιες μπάρες ενέργειας, χωρίς καμία προσθήκη ζάχαρης ή συντηρητικών.

«Έχουμε ξεκινήσει το τελευταίο οκτάμηνο στον δικό μας χώρο, όπου παράγουμε και συσκευάζουμε τα προϊόντα. Η βάση μας είναι στην Αθήνα, στην Ηλιούπολη, και είμαστε πλέον σε ένα δίκτυο 70 καταστημάτων --κυρίως καταστήματα ντελικατέσεν και βιολογικών προϊόντων. Παράλληλα αναπτύσσουμε και τα νέα μας προϊόντα. Προς το παρόν διαθέτουμε μπάρες σε τρεις γεύσεις, χαρούπι- πορτοκάλι, φυστικοβούτυρο και μήλο- κανέλλα. Όλα τα προϊόντα έχουν σαν βάση τους χουρμάδες, από τους οποίους παίρνουμε όλα τα φυσικά σάκχαρα σε συνδυασμό με τους ξηρούς καρπούς και τα αρωματικά», λένε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Η καινοτομία μας», εξηγούν, «έχει να κάνει με το ότι δε χρησιμοποιούμε καθόλου ζάχαρη, ούτε συντηρητικά και παρότι το προϊόν είναι ωμό έχει διάρκεια ζωής ένα έτος. Αυτό είναι μυστικό πώς. Παράλληλα με όλα αυτά έχουμε εξαιρετική συσκευασία. Συνδυάζουμε θρεπτικότητα, νοστιμιά και κορεσμό. Περίπου 200 θερμίδες είναι ένα συμπυκνωμένο γεύμα ενέργειας.

«Θέλουμε να διευρύνουμε το δίκτυό μας και στις υπόλοιπες πόλεις της Ελλάδας σε πρώτο στάδιο και στη συνέχεια να βγούμε και στις αγορές του εξωτερικού, καθώς θεωρούμε ότι έχουμε ένα προϊόν, το οποίο μπορεί να σταθεί σε οποιοδήποτε ράφι. Είμαστε έξι μήνες σαν εταιρεία. Το προϊόν μας δεν έχει να ζηλέψει τίποτε, έχει χαρακτηριστικά που μπορούν να προωθήσουν και την ελληνική γη γιατί χρησιμοποιούμε πρώτες ύλες από Έλληνες μικροπαραγωγούς», προσθέτουν.

«Μέλι σε συσκευασία κοσμήματος...»

Ο Νίκος Βλαχούδης είναι ιδρυτής της Nirra, που δραστηριοποιείται στην παραγωγή και τυποποίηση premium μελιού. «Παράγουμε τέσσερις ποικιλίες, το μέλι πεύκου, δάσους, άγριας βελανιδιάς και από άγρια καστανιά. Η καινοτομία μας είναι ότι πέρα από την υψηλή ποιότητα του μελιού, προσπαθούμε, μέσα από τη συσκευασίες μα, να επεκτείνουμε την εμπειρία του χρήστη», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ποιος αγοράζει, όμως, μέλι σε πολυτελείς κασετίνες δώρου; «Δραστηριοποιούμαστε στις αγορές του εξωτερικού αλλά και στην Ελλάδα. Έχουμε συνεργασία με food boutiques, με πολυτελή ξενοδοχεία και concept stores», απαντά ο κ. Βλαχούδης.

«Είμαστε ακόμη φοιτητές»

Ο Νίκος Κωφοκότσιος και ο Δημήτρης Ψαθάς παράγουν ελαιόλαδο και ελιές. Εξαιρετικά παρθένο και αγουρέλαιο και ελιές Χαλκιδικής και Καλαμών. Έχουν φτιάξει τέσσερις ξεχωριστές συνταγές για τις φυσικής ωρίμανσης ελιές.

«Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε ένα ξεχωριστό προϊόν και ταυτόχρονα μια συσκευασία που θα μπορεί να προσελκύσει τον κόσμο. Θέλουμε να συνδυάσουμε το παλιό ντιζάιν, όπως το πήλινο δοχείο που βγήκε χθες στην αγορά. Έχουμε στόχους για το μέλλον. Είμαστε δύο χρόνια στην αγορά, αλλά δεν ασχολούμαστε μόνο με αυτό, καθώς ...είμαστε ακόμη φοιτητές», δηλώνει ο κ. Κωφοκότσιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Στόχος μας», διευκρινίζει, «είναι να μάθουμε στον κόσμο πώς να ξεχωρίζει ένα καλό ελαιόλαδο και να μπει στη ζωή του Έλληνα καταναλωτή όπως πρέπει».

«Ένας θησαυρός στα σκουπίδια»

Ο Μάριος Βλαχογιάννης και η Ελένη Φωκά παρουσιάζουν την Coffeco, την εταιρεία που στηρίζεται πάνω στη φράση «from trash to treasure», καθώς προσπαθούν να δώσουν αξία σε κάτι που θεωρείται ότι είναι για πέταμα.

«Αξιοποιούμε τα υπολείμματα του καφέ εσπρέσο και βγάζουμε μέσα από αυτά διάφορες θρεπτικές αντιοξειδωτικές και αντιμικροβιακές ουσίες που είναι πάρα πολύ θρεπτικές για τον ανθρώπινο οργανισμό και λειτουργούν σαν φυσικά συντηρητικά στα προϊόντα που μπαίνουν, σε προϊόντα από τις βιομηχανίες τροφίμων, από τις βιομηχανίες καλλυντικών. Λειτουργούν ως φυσικά συντηρητικά. Απομονώνουμε μέσα από τα υπολείμματα του καφέ τις ενώσεις που λέγονται πολυφαινόλες, που γενικότερα βλέπουμε ότι χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από τις βιομηχανίες που ψάχνουν καινούργιους τρόπους να δώσουν υπεραξία στα προϊόντα τους», εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Όσο για τα επόμενα βήματα, διευκρινίζουν: «Έχουμε τελειώσει όλο τον εργαστηριακό έλεγχο, που έχει γίνει στο εργαστήριο στο Πανεπιστήμιο Πατρών, έχουμε τελειώσει το ερευνητικό κομμάτι στο εργαστήριο και θέλουμε να κάνουμε αυτό που κάθε ερευνητής ονειρεύεται: Να δει την έρευνά του να μη μένει απλά ένα paper στο συρτάρι, αλλά να βγει στην αγορά, να γίνει πραγματικότητα και με τους κατάλληλους συνεργάτες να μπορέσει να τον βοηθήσει σαν σωστή και βιώσιμη εταιρεία».

Με σύμμαχο το ...DNA

Η Biocos είναι εταιρεία βιοτεχνολογίας και πληροφορικής. «Χρησιμοποιούμε την πληροφορία του γενετικού κώδικα (DNA) για να ιχνηλατήσουμε την αλυσίδα παραγωγής, για να προστατεύσουμε τις εταιρείες τροφίμων από πράξεις νοθείας και να τους επιτρέψουμε να δώσουν υπεραξία στο τελικό προϊόν επικοινωνώντας το στον καταναλωτή», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Στέλιος Αρχοντάκης.

Πώς γίνεται αυτό; «Για την ώρα έχουμε βγάλει σαν προϊόν τη δυνατότητα να μπορούν να εντοπιστούν οι ποικιλίες που βρίσκονται σε ένα ελαιόλαδο. Αυτό επιτρέπει στον καταναλωτή, όταν αγοράζει ένα ελαιόλαδο που γράφει ότι είναι μια συγκεκριμένη ποικιλία να ξέρει ότι είναι πραγματικά αυτή και δεν περιέχει μία άλλη ποικιλία ή ένα σπορέλαιο», απαντά.

Η τεχνολογία της εταιρείας ήδη έχει βγει στην αγορά και την έχουν αξιοποιήσει δύο εταιρείες. Η πρώτη, μία ελβετική που παράγει ελαιόλαδο στην Ελλάδα και την Ιταλία, χρησιμοποιεί την τεχνολογία DNA της Biocos για να δώσει υπεραξία στο τελικό της προϊόν προς τον καταναλωτή. Η δεύτερη, που είναι ελληνική, τυποποιεί ελαιόλαδο και αξιοποιεί την τεχνολογία της Biocos για να μπορεί να ελέγξει την αλυσίδα της παραγωγής, να ξέρει ότι αυτό που παίρνει από τον παραγωγό είναι αυτό που πραγματικά ζήτησε.

Ο κ. Αρχοντάκης εκτιμά ότι το DNA barcoding είναι μία μέθοδος που δεν θα αργήσει να έλθει στην αγορά. «Βάζοντας dna πάνω στις συσκευασίες ή στο προϊόν θα μπορεί η εταιρεία να το παρακολουθήσει, όταν το βγάλει στην αγορά να ξέρει ότι αυτό είναι το προϊόν της, ότι αυτό το dna αντιστοιχεί στον κωδικό της και θα μπορεί να το ελέγξει σε οποιοδήποτε σημείο και σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και να ξέρει ότι δεν είναι ούτε νοθευμένο, ότι δεν έχει μπει ένα προϊόν απομίμησης με το ίδιο κουτί», διευκρινίζει.

«Το Internet of Things πάει χωράφι»

Ο Χάρης Μωϋσιάδης είναι υπεύθυνος επιχειρηματικής και ερευνητικής ανάπτυξης της Future Intelligence που εδρεύει στον Δημόκριτο στην Αθήνα. «Προσφέρουμε λύσεις τηλεπικοινωνιών, στην αγορά μέσα από μια καινοτόμα πλατφόρμα Internet of Thinks, που στην ουσία επιτρέπει στον χρήστη της να συνδέσει πάνω της οποιοδήποτε αισθητήρα ή ενεργοποιητή της αγοράς και να τον εικονοποιήσει ώστε να βλέπει τα δεδομένα που του δίνονται. Είναι μια καινοτόμα εφαρμογή και για την Ευρώπη. Αυτό αποδεικνύεται από ερευνητικά έργα που έχουμε πάρει από την Ευρωπαϊκή Ένωσης, καθώς μόλις μπήκαμε στο πιο μεγάλο πρότζεκτ πάνω στο ΙοΤ και στην αγροδιατροφή που συμβαίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή τη στιγμή και λέγεται Internet of Food and Farms», λέει ο κ. Μωϋσιάδης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Σχηματίσαμε μια κοινοπραξία εταιρειών με εμάς σαν συντονιστή και εταίρους από Σλοβενία και Κύπρο και θα στήσουμε πιλοτικές φάρμες, πιλοτικές συσκευές αισθητηριακές και έξυπνους ελεγκτές άρδευσης σε Ελλάδα, Κύπρο και Σλοβενία με σκοπό να βελτιστοποιηθεί η παραγωγικότητα του αγρότη, να μειώσουμε τα κόστη του και να αυξήσουμε την παραγωγή του και παράλληλα να του δώσουμε ένα εργαλείο ώστε να αυξήσει και την ποιότητα του προϊόντος», διευκρινίζει. Εκτιμά, δε, ότι «οι Έλληνες αγρότες μπαίνουν σιγά-σιγά και αυτοί στη λογική της ψηφιοποίησης».

«Αν έχεις πίστη διάβαινε...»

Η «Natural Food» δραστηριοποιείται στη μεταποίηση των ελληνικών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών όπως η ρίγανη, το δενδρολίβανο και το θυμάρι, για την παραγωγή αιθέριων ελαίων ανώτερης ποιότητας και εκχυλισμάτων με βιοδραστικά συστατικά, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φυσικά πρόσθετα τροφίμων και καλλυντικών.

«Η εταιρεία μας ξεκίνησε ως εξής μέσα στο Εργαστήριο: Ρε παιδιά τι κάνουμε εδώ πέρα; Κάτι πρέπει να κάνουμε με αυτά τα πράγματα», λέει ο Μηνάς Σούλης για το πώς η ιδέα τριών φίλων μετουσιώθηκε σε πράξη μέσα σε ένα εργαστήριο του Πολυτεχνείου.

«Αυτή η πρόταση πέρασε από μια θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων του ΣΕΒ, όπου έγινε επεξεργασία. Μέσα από τη θερμοκοιτίδα όντως έγινε δουλειά, γιατί διαμορφώθηκε η αρχική σκέψη, που είχε επιστημονικό υπόβαθρο χωρίς όμως να είναι στοχευμένη, διαμορφώθηκε ως ένα επιχειρηματικό πλάνο. Αυτό ήταν το πολύ σημαντικό», επισημαίνει και συνεχίζει: «Όταν προέκυψε η προκήρυξη του ΕΣΠΑ για τη νέα επιχειρηματικότητα συνεχίσαμε. Σε όλη τη διαδρομή συναντήσαμε μεγάλα εμπόδια αλλά είχαμε και μεγάλη δυναμική που μας έδινε φτερά, ότι πάμε να κάνουμε κάτι. Κανένας από τους τρεις μας δεν είχε επιχειρηματική εμπειρία Ήμασταν και οι τρεις άσχετοι, εγώ μηχανολόγος μηχανικός μαζί με τους χημικούς μηχανικούς. Σήμερα έχουμε μπει στο ΕΣΠΑ, έχουμε παραγγείλει τον εξοπλισμό μας, έχουμε φτιάξει τον χώρο μας, περιμένουμε να μπούμε στη διαδικασία να κάνουμε την παραγωγική μονάδα να λειτουργήσει».

«Οινοπνευματώδεις διεπιστημονικές προσεγγίσεις...»

Ο Τάσος Οικονομίδης είναι συνιδρυτής της «Istmos» , μίας start-up που εγγυάται την προστασία της ποιότητας του εμφιαλωμένου οίνου, που μπορεί να επηρεαστεί από την έκθεση των φιαλών σε ακατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες κατά την αποθήκευση και μεταφορά τους στον τελικό καταναλωτή.

Πώς προέκυψε η ιδέα; « Είχαμε μια συνεργασία σε άλλον τομέα με τον οινοποιητικό συνεταιρισμό της Νεμέας και μας είπαν ότι υπάρχει πρόβλημα αλλοίωσης της ποιότητας και αν μπορούμε εμείς ως κομπιουτεράδες να σκεφτούμε και να βρούμε κάτι. Καταλήξαμε σε αυτή τη λύση, ένα σύστημα ελέγχου που με ειδικούς αισθητήρες παρακολουθεί τις συνθήκες που επικρατούν στα μέρη που αποθηκεύεται και μεταφέρεται το κρασί», εξηγεί ο κ. Οικονομίδης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, σημειώνοντας πως «έχουμε συνεργασία με το Τμήμα Οινολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και αντλούμε και αρκετές πληροφορίες ώστε να ενώσουμε τους δύο κλάδους, τη Γεωπονία και την Πληροφορική».

Σχετικά με τα επόμενα βήματα διευκρινίζει πως η εταιρεία είναι σε αναζήτηση στρατηγικών συνεργασιών, όπως με τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου Οίνου, ενώ μελετά την εφαρμογή του συστήματος ελέγχου αλλοίωσης και σε άλλα ευπαθή προϊόντα, όπως το κρέας.

ΑΠΕ ΜΠΕ