Ανησυχία και προβληματισμός για τη ρύπανση του εισπνεόμενου αέρα και του εδάφους από την διαδικασία της επεξεργασίας και παραγωγής ελαιολάδου, προέκυψε στην ημερίδα που διοργάνωσε το Ecocity στην Καλαμάτα, με θέμα «Ελαιοπαραγωγή και επιπτώσεις στο περιβάλλον». Παράλληλα, κρίθηκε απαραίτητο το νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων ελαιουργείων και τη μέτρηση της εκπομπής ρύπων πυρηνελαιουργείων.
Τα συμπεράσματα της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Ecocity, είναι:
Τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα ρύπανσης με ιδιαίτερα υψηλό οργανικό φορτίο. Η ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων σε φυσικούς αποδέκτες προκαλεί υποβάθμιση των φυσικών συστημάτων και επιβάρυνσή τους. H διαχείριση των παραπροϊόντων, υπολειμμάτων και αποβλήτων της ελαιουργικής και πυρηνελαιουργικής δράσης, είναι από τα πλέον δύσκολα προβλήματα, που συνδέεται άμεσα με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Η λειτουργία των ελαιουργικών μονάδων πρέπει να πληροί τους κανόνες ορθής λειτουργίας και εκπομπής αερίων και να ελέγχεται συστηματικά με μετρήσεις. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα της ελαιοπαραγωγής αποτελούν σημαντικό ζήτημα και προκαλούν αξιοσημείωτες οχλήσεις στους κατοίκους. Στα ελαιουργεία μία καλή λύση είναι τα υγρά απόβλητα να χρησιμοποιούνται για άρδευση και ο ελαιοπυρήνας να οδηγείται σε πυρηνελαιουργεία για ξήρανση και εκχύλιση. Αυτά με τη σειρά τους θα πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να μειωθεί η αέρια ρύπανση. Απαραίτητη κρίνεται η εκμετάλλευση των πολύτιμων συστατικών των υγρών αποβλήτων των ελαιοτριβείων, όπου οι φαινόλες χαρακτηρίζονται από υψηλή αντιοξειδωτική δράση και είναι εξαιρετικά ωφέλιμες για την ανθρώπινη υγεία.
Για την αντιμετώπιση της ρύπανσης στον κύκλο της ελαιοπαραγωγής προτείνεται :
- Νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση υγρών αποβλήτων από ελαιουργεία και μέτρησης εκπομπής ρύπων στις καμινάδες των πυρηνελαιουργείων.
- Θεσμοθέτηση και εφαρμογή ορίων για αέριους ρύπους, εκτός των σωματιδίων, με έμφαση τις πτητικές οργανικές ενώσεις.
- Εγκατάσταση μόνιμων συστημάτων καταγραφής αερίων εκπομπών στα απαγωγικά συστήματα των πυρηνελαιουργείων, με αυτόματη καταγραφή παραμέτρων και on-line πληροφόρηση των αποτελεσμάτων σε υπηρεσίες της Περιφέρειας και του οικείου Δήμου, που θα είναι διαθέσιμα στους πολίτες.
- Βελτίωση συνθηκών λειτουργίας των εστιών καύσης με τακτική συντήρηση και παρακολούθηση της καλής λειτουργίας τους από διαπιστευμένους φορείς.
- Μη χρησιμοποίηση ελαιοπυρήνα που έχει αποθηκευτεί πάνω από 5 ημέρες στο εργοστάσιο ή πυρήνα επί του οποίου παρατηρείται έναρξη εμφανών ζυμώσεων.
- Καθορισμός υγρασίας του προσκομιζόμενου ελαιοπυρήνα και μέτρηση της για την αποδοχή ή μη στο πυρηνελαιουργείο για επεξεργασία.
- Έλεγχος της θερμοκρασίας στα ξηραντήρια με απομακρυσμένο σύστημα καταγραφής (online monitoring system) από τις αρμόδιες αρχές.
- Συστήματα μείωσης των οσμών με διαθέσιμες τεχνικές, όπως βιόφιλτρα, συμπυκνωτές, χημική εξουδετέρωση οσμών.
- Θεσμοθέτηση της διάρκειας λειτουργίας όλων των πυρηνελαιουργείων σύμφωνα με τη συνολική ετήσια μέγιστη παραγωγή και τη συνολική δυναμικότητά τους.
- Εναλλακτικές μορφές διαχείρισης του ελαιοπυρήνα όπως η ξήρανσή του με αέρια από μονάδα αεριοποίησης.
- Δυνατότητα διάθεσης μέρους του διφασικού ελαιοπυρήνα και σε άλλες μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, όπως είναι οι μονάδες παραγωγής βιοαερίου.
Το Ecocity έκρινε απαραίτητη τη διενέργεια επιδημιολογικών μελετών από την Περιφέρεια και τόνισε ότι οι ελαιουργικές και πυρηνελαιουργικές μονάδες είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας. Στην περίπτωση ρύπανσης της περιοχής, οι πολίτες πρέπει να οργανώνονται και να αξιοποιούν το δικαίωμα της καταγγελίας και οι αρχές να εξετάζουν άμεσα τις επιπτώσεις και τη λήψη μέτρων. Τέλος, κατέθεσε πρόταση συνάντησης και ανταλλαγής θέσεων μεταξύ εκπροσώπων των πυρηνελαιουργείων και ελαιουργείων, εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και επιστημόνων, για τα επόμενα βήματα και τις ενέργειες που πρέπει να αναπτυχθούν και σημείωσε την ανάγκη συνέχισης του διαλόγου.
Η ημερίδα ξεκίνησε με την υποδοχή των συμμετεχόντων από τον πρόεδρο του Ecocity Θάνο Ζαφειρόπουλο, τον αντιπρόεδρο Γιάννη Κουμαντάκη ομ. καθηγητή ΕΜΠ και το μέλος Δημοσθένη Ασημακόπουλο Μέλος του ομ. καθηγητή ΕΚΠΑ.
Χαιρετισμό απηύθυναν ο Αν. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιάννης Τσιρώνης, η Αντιπεριφερειάρχης Μεσσηνίας Ελένη Αλειφέρη και ο Αντιδήμαρχος Καλαμάτας Γιάννης Αδαμόπουλος.
Οι εισηγήσεις στη διάρκεια της ημερίδας έγιναν από τους: Γιώργο Θεοφιλόπουλο, Χημικό Μηχανικό, Μέλος ΤΕΕ Μεσσηνίας, Θωμά Μάγγο, κύριο ερευνητή ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ», Ελένη Αλειφέρη, Αντιπεριφερειάρχη Μεσσηνίας η οποία αντικατέστησε τον ασθενή Περιφερειάρχη Ηλία Σακελλαριάδη και Γιώργο Κωνσταντινόπουλο, Δικηγόρο στον Άρειο Πάγο και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής Ecocity.
Η εκδήλωση είχε αξιόλογη συμμετοχή από εκπροσώπους τοπικών φορέων και πολιτών.
