Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο δίγλωσσο έντυπο που συνόδευε την έκθεση, (η οποία έχει νομαδικό χαρακτήρα) η κεντρική ιδέα της είχε ως σκοπό την επαναπροσέγγιση της επιστήμης της αρχαιολογίας, μέσα από μια συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας. Η σύλληψη και η επιμέλεια της “Αvarna fluida” ήταν της Στέλλας Χριστοφή, όπως και η επιμέλεια του καταλόγου. Το συντονισμό της υλοποίησης είχε η δρ. Ευαγγελία Μηλίτση - Κεχαγιά, τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό η Εφορεία Αρχαιοτήτων, το σχεδιασμό της έκδοσης η “Βend studio” και την εκτύπωση οι “Γραφικές Τέχνες Κωστόπουλος”.
Συμμετέχοντες ήταν οι αναγνωρισμένοι, καταξιωμένοι καλλιτέχνες, ακαδημαϊκοί και νέας γενιάς δημιουργοί: Κωστής Βελώνης, Γιάννης Γρηγοριάδης, Γιώργος Γυπαράκης, Μάρθα Δημητροπούλου, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Ζωή Κάλφα, Αντώνης Κανέλλος, Γεωργία Κοτρέτσος, Κωνσταντίνος Κώτσης, Ειρήνη Μίγα, Στέλλα Χριστοφή, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης, “Εrrands”.
Τα εγκαίνια έγιναν την Κυριακή 15 Οκτωβρίου ενώ στο σημείο παρουσιάστηκε και ηχητική performance του Γιώργου Γυπαράκη και η site-specific performance από τους “Εrrands”.
Ο επισκέπτης που ξεφύλλισε τον κατάλογο, ο οποίος περιλαμβάνει κείμενα διαφόρων επιστημόνων, διάβασε αρχικά τους στίχους του Ανδρέα Εμπειρίκου από τη συλλογή “Ενδοχώρα”: “Είναι οι πόθοι μιναρέδες στυλωμένοι, λάμψεις του μουεζίνη στην κορφή τους/Φωτοβολίδες των κραυγών της οικουμένης/ πυγολαμπίδες σε συρτάρια κορασίδων/ Που κατοικούν σε ακρογιαλιές μέσα σ΄ επαύλεις”… Με τους στίχους αυτούς η επιμελήτρια τον προετοίμασε για την εικαστική εμπειρία την οποία θα βίωνε περπατώντας μέσα στο Νιόκαστρο - του οποίου η ανοιξιάτικη εικόνα ήταν καθηλωτική.
Ο τίτλος της έκθεσης “Αvarna fluida” έχει προέλθει από μια αλλοτινή νύμφη. Το Κάστρο - “Αβάρνα” όπως ονομαζόταν στα χρόνια των Οθωμανών, υπήρξε ναυτική βάση για πειρατικές επιδρομές και οίκος αξιωματούχων, φρουράρχων, ιερέων, διοικητών και εποπτών, ενώ λειτουργούσε και ως κρατητήριο σκλάβων. “Σκοπός της έκθεσης ήταν η ανάπτυξη ενός γόνιμου διαλόγου κατά τη συνάντηση του αρχαίου μνημείου με τη σύγχρονη τέχνη. Ο χώρος υποδοχής ενσωματώνεται στον χώρο των έργων καθώς διερευνάται η επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών όψεων, επιχειρώντας ταυτόχρονα την αναπλαισίωση των παρόντων. Ο θεατής δεν αντιλαμβάνεται μόνο ότι οι εικόνες κινούνται, αλλά και ότι μεταμορφώνονται - όπως είναι πολύ φυσικό. Η κάθε εικόνα ουσιαστικά προβλέπει τη μελλοντική της ανάπτυξη. Αυτή είναι η “Αβάρνα”, αρχαία και χαμένη αλλά πάντα παρούσα, που αντέχει μέχρι εδώ και τώρα”.

Ο Κωστής Βελώνης εξέθεσε το υλικό του ξύλου ως οικοδομικό υλικό, ταυτίζοντας την εμφύτευση του δέντρου με την αντίληψη της ανύψωσης του κτηρίου. Το έργο ανήκει σε ενότητα η οποία διαπραγματεύεται την έννοια της θεμελίωσης - μέσω του σταθερού βηματισμού της θεότητας του Απόλλωνα - και αφορά τις σύγχρονες εκδοχές του μέσω του εμβληματικού προγράμματος “Αpollo” της NASA.

“Ο σκεπτόμενος” του Γιώργου Γυπαράκη εξηγεί πώς η εμπορευματοποίηση του ελεύθερου χρόνου εκπληρώνει το φαντασιακό τοπίο του παραδείσου. Κάθε ρουτίνα ενεργοποιεί τον θεραπευτικό ήχο, τον κυματισμό της θάλασσας, τον ήχο των κυμάτων πάνω στα βότσαλα, μία δονούμενη υπόκωφη μελωδία.

Το “LOL” του Θεοδώρου Ζαφειροπούλου “παίζει με τη φωτιά”: Κάθε τι καινούργιο, θα γίνει και αυτό παρανάλωμα του πυρός. Η εξάντληση της φυσικής ικανότητας των οικοσυστημάτων να ανταποκρίνονται είναι πλέον γεγονός, πράγμα που οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Ειδικοί συμφωνούν πως η κλιματική αλλαγή παίζει πλέον πρωτεύοντα ρόλο, όμως οι φυσικές αιτίες ευθύνονται μόνο για το 5% των πυρκαγιών… “Πήραν λοιπόν θέση όλοι μπροστά τους από τις οθόνες των κινητών τους και με το που έγινε γνωστή η είδηση της φωτιάς, τα social media πήραν φωτιά”.

Η Ειρήνη Μίγα ζωγραφίζει πάνω σε μάρμαρο ένα ενδημικό φυτό, το Fritillaria conica, που απαντάται μόνο στην Πύλο, χρησιμοποιώντας φυσικές χρωστικές ουσίες, ακουαρέλες και γραφίτη. Την αναπαράσταση αυτή συνοδεύει ένα βοτανικό σχέδιο και μια περιγραφή, που εμπλουτίζει την κατανόηση του θεατή για το συγκεκριμένο απειλούμενο είδος. Αυτό που κάνει αυτή την μαρμάρινη επιφάνεια να διαφέρει είναι η ευπάθειά της: μια απλή βροχόπτωση θα μπορούσε να καταστρέψει το ζωγραφισμένο έργο. Αυτή η λεπτή αλλά ταυτόχρονα ισχυρή μεταφορά υπογραμμίζει τη σημασία της συλλογικής μας ευθύνης για τη διατήρηση της πολύτιμης αυτόχθονης χλωρίδας και, κατ’ επέκταση, τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος.

Κοντά στην είσοδο της έκθεσης η “Ρευστή νύμφη” της Στέλλας Χριστοφή κινείται συνεχώς και αλλάζει σχηματισμούς χωρίς να αντιστέκεται στο χρόνο. Επανέρχεται στο κύριο παρόν, σαν την αρχαία Αβάρνα.

To “Τhe crown” της Μάρθας Δημητροπούλου είναι το πρώτο γλυπτό που συναντά ο επισκέπτης μπαίνοντας στο χώρο της έκθεσης. Είναι το πρώτο γλυπτό της ίδιας, φτιαγμένο από πευκοβελόνες. Όπως η ίδια εξηγεί, έφτιαξε ένα βασιλικό στέμμα με ένα φυσικό υλικό σε απόλυτη αντίθεση με τις έννοιες και τους συμβολισμούς του στέμματος που συνδέεται εννοιολογικά με τον χώρο.

Από τα από τα πολύ δυνατά έργα της έκθεσης οι “Απόντες” του Αντώνη Κανέλλου. Ένας χώρος ιστορικός, ένα μνημείο, ένα “αυστηρό” συγκρότημα, ένα φυσικό τοπίο που πρασινίζει και γεμίζει λουλούδια και ανάμεσα στα παραπάνω οι ζωές… Εκείνων που τώρα είναι απόντες. Κρεμασμένα ρούχα, υφάσματα, ντύματα περασμένης εποχής, σε σκοινί κρεμασμένα από την μία μεριά του χώρου στην άλλη. Να θυμίζουν εκείνους που κάποτε υπέφεραν, ζούσαν, δημιούργησαν, ονειρεύτηκαν μέσα στο Νιόκαστρο.

Ο Γιάννης Γρηγοριάδης παρουσίασε την “Προσευχή”, ένα έργο από σίδηρο, πέτρες, μία “μονοκοντυλιά” 18 μέτρων, μία τεθλασμένη γραμμή που λυγίζει και καμπυλώνει για να αποκτήσει υπόσταση στο χώρο και να στηρίξει τις βαριές πέτρες. Αυτές συνέλεξε ο ίδιος από την ευρύτερη περιοχή του Φρουρίου της Πύλου. Μία διαδικασία διαλογισμού, ένα στοίχημα ισορροπίας που στηρίζεται και σηκώνει το βάρος του λόγω των στρεβλώσεων του μεταλλικού σώματος της. Η τοποθέτηση της κατασκευής συνομιλεί με επιλεγμένες αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες του κτηρίου, για να αποδώσει τη γραμμική αφήγηση της ιστορίας.

Η εγκατάστασή της Γεωργίας Κοτρέτσος απευθύνεται στο σήμερα, η συνομιλία με το παρελθόν του Κάστρου δίνει την αίσθηση πως ίσως κάποτε βρεθήκαμε εκεί, ίσως το ονειρευτήκαμε…

Το “Wellness” Κωνσταντίνου Κωτσή, εγκατεστημένο στο εσωτερικό του Φρουρίου, ενσωματώνει τις συγκρούσεις των προσωπικών επιθυμιών με τους κοινωνικούς περιορισμούς και τις απαγορεύσεις.

Ένα ταξίδι στο παρελθόν, μία βουτιά στην παιδική ηλικία έκανε μέσα από το έργο του ο Διονύσης Χριστοφιλογιάννης “Παιδικά όνειρα σε μάρμαρο”. Το έργο απεικονίζει ένα καρπούζι και δείχνει τους συναισθηματικούς δεσμούς μεταξύ των παιδικών αναμνήσεων του καλλιτέχνη και του εσωτερικού περιβάλλοντος του Κάστρου της Πύλου. Ο ίδιος μεγάλωσε στην Καλλιθέα και στην Πύλο. “Τα καλοκαίρια το καρπούζι θυμίζει και είναι θα έλεγε κανείς το εθνικό μας φρούτο”!

Να σημειωθεί πως από τη Μεσσηνία κατάγονται ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, ο Διονύσης Χριστοφιλογιάννης και ο Αντώνης Κανέλλος.

Η έκθεση επιχορηγήθηκε από το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου και υποστηρίχθηκε από τους: “Μiramare Hotel”, “Galaxy Hotel”, “Οινοποία Νέστωρ”.

ENG

The Avarna Fluida exhibition took place in Niokastro of Pylos around 15-28 October 2023, leaving the audience in awe. The exhibition is nomadic and it seeks to reconnect archaeology and science with art. Esteemed artists have created pieces that intrigue different senses with their own artistic point of view. Avarna Fluida is curated by Stella Christofi and executive produced by Dr. Euaggelia Militsi-Kehagia. The architectural plan was realized the Ephorate of Antiquities of Messinia. The artists that were included in the exhibition are Kostas Velonis, Giannis Grigoriadis, Giorgos Giparakis, Martha Dimitropoulou, Theodoros Zafeiropoulos, Zoi Kalfa, Antonis Kanellos, Georgia Kotretsos, Konstantinos Kotsis, Eirini Miga, Stella Christofi, Dionysis Christofilogiannis, “Errands”. Last but not least the exhibition was made possible and funded by the Captain Vassilis and Carmen Konstantakopoulos Foundation.

Διαβάστε περισσότερα ενδιαφέροντα θέματα στο Go On #29!

Προσοχή!!! Η αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο εφόσον αναφέρεται στην καταχώρηση ως πηγή η eforigi.gr με ενεργό σύνδεσμο.