Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο αντικείμενο;

Tα αλλεργικά νοσήματα έχουν αυξητική πορεία σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, ενώ μέχρι στιγμής φαίνεται ότι 1 στα 3 παιδιά κάτω των 18 ετών έχει κάποιου είδους αλλεργία. Βλέπουμε σαν ένα “παράθυρο ευκαιρίας” το χρονικό διάστημα των πρώτων 1.000 ημερών, κατά το οποίο γίνεται  η ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος για κάθε παιδί. Μπορούμε να ενημερώσουμε τις μέλλουσες μητέρες σχετικά με τα αλλεργικά νοσήματα και τις επιπτώσεις που μπορούν να έχουν κατά την εγκυμοσύνη, να δώσουμε βάρος στην ασφαλή διαχείριση τους κατά την ίδια περίοδο, αλλά και την έγκαιρη αναγνώριση και διαχείρισή τους στο παιδί. Η ενημέρωση και καθοδήγηση μέσα στο χρόνο που αναφέρουμε σημαίνει ότι επεμβαίνουμε έγκαιρα και συμμετοχικά με τους γονείς για την πρόληψη και την εξέλιξη της αλλεργικής νόσου.

Έχει ξεκινήσει η λειτουργία του συγκεκριμένου ιατρείου;

Θα ξεκινήσει σύντομα, σε συνεργασία με γυναικολόγους και παιδιάτρους, με στόχο να προσφέρουμε ενημέρωση και προτάσεις στο προαναφερόμενο χρονικό διάστημα των 1000 πρώτων ημερών, δηλαδή από την εγκυμοσύνη και μέχρι και το δεύτερο έτος ζωής. Από τους πρώτους μήνες της κύησης,  σε ένα ποσοστό μέχρι και 30% η εγκυμονούσα παρουσιάζει κάποιου είδους αλλεργικό σύμπτωμα π.χ. ρινίτιδα, άσθμα, έκζεμα και αυτό είναι ένα πρώτο σημείο όπου το ιατρείο μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο.

Τί είναι αυτό που θα πρέπει να κινητοποιήσει μια εγκυμονούσα;

Συμπτώματα ή ιστορικό αλλεργικής ρινίτιδας, επιπεφυκίτιδας, αλλεργικού άσθματος, ατοπικής δερματίτιδας, τροφικής αλλεργίας και αναφυλαξίας, κνίδωσης ή αγγειοοίδηματος. Καλό είναι σε κάθε περίπτωση να εντοπίζει κανείς έγκαιρα και να μπορεί να διαχειρίζεται τα όποια αλλεργικά συμπτώματα στην ίδια την εγκυμονούσα. Παράλληλα, όμως, με ένα τέτοιο ιστορικό, το ιατρείο, μέσα από διερεύνηση αλλά και διαιτολογικούς χειρισμούς κατά το θηλασμό και τη βρεφική ηλικία μπορεί να δώσει κατευθύνσεις για την πρόληψη αλλεργιών και για το παιδί ανάλογα με την περίπτωση.

Γιατί μια εγκυμονούσα πρέπει να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει αυτά τα συμπτώματα και να

απευθυνθεί σε ειδικό;

Γιατί αυξάνονται, καταρχάς, οι πιθανότητες η αλλεργική ρινίτιδα ή γενικά η αναπνευστική αλλεργία να “μεταφραστούν” σε ατοπική δερματίτιδα και τροφική αλλεργία στο βρέφος. Τα αλλεργικά νοσήματα έχουν μια πολύ έντονη κληρονομικότητα. Έτσι, όταν η εγκυμονούσα διαχειρίζεται με τον καλύτερο τρόπο τα συμπτώματα στην ίδια και ενημερώνεται για τα πρώτα συμπτώματα που πιθανόν να εμφανιστούν στο παιδί της, μπορούν να ελαχιστοποιηθούν και οι πιθανότητες εμφάνισης ή να μειωθεί η ένταση των αλλεργιών μελλοντικά. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που το συγκεκριμένο ιατρείο Μητέρας – Παιδιού επικεντρώνεται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, του θηλασμού, της βρεφικής και νηπιακής ηλικίας.

Ποιος είναι ο βασικότερος δείκτης για την πρόληψη των συμπτωμάτων;

Η μητέρα κυοφορεί την αλλεργική προδιάθεση ακόμα και όταν η ίδια δεν είναι αλλεργική, αλλά είναι αλλεργικός ο πατέρας. Το βρέφος έχει το γενετικό υλικό και των δύο. Οπότε το πιο σημαντικό στοιχείο – δείκτης  είναι η λήψη του ιστορικού, γιατί αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να ανιχνεύσουμε τα “βρέφη υψηλού κινδύνου”, που ενδέχεται να εμφανίσουν ατοπική δερματίτιδα, τροφική αλλεργία ή τις πρώτες γαστρεντερικές διαταραχές που υποδεικνύουν αλλεργική – ατοπική προδιάθεση. Και αυτό είναι κάτι που επηρεάζει πολύ την οικογένεια κατά την παιδική ηλικία. Μια ατοπική δερματίτιδα ή τροφική αλλεργία δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη από τους γονείς. Υπάρχει πάντα φόβος και άγχος. Το ιατρείο θέλει να ανιχνεύσει εξαρχής τα “βρέφη υψηλού κινδύνου” πέρα από την έγκαιρη διαχείριση κάθε αλλεργικού συμπτώματος της μητέρας.

Σε αυτό το χρονικό διάστημα των 1000 ημερών – εγκυμοσύνη και 2 πρώτα χρόνια ζωής –  θέλουμε να εστιάσουμε ελέγχοντας το βασικότερο ίσως περιβαλλοντικό παράγοντα, που είναι η τροφή. Πρώτα απ’ όλα μπορούμε να χαράξουμε το όριο μέχρι το οποίο πρέπει να αποφύγει ή να φοβάται κάποιος τα τροφικά αλλεργιογόνα. Το φόβος της μητέρας που σχετίζεται με την τροφική αλλεργία, τις αντιδράσεις στο γάλα, το αβγό ή άλλες τροφές, δεν θα πρέπει να την ωθεί στο να αποφεύγει αυτές τις τροφές για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο παιδί. Αντίθετα, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε έγκαιρα το τροφικό αλλεργιογόνο, προκειμένου να δοθούν οι σωστές οδηγίες, ώστε να μπορούμε να το εισάγουμε και πάλι έγκαιρα και με ασφάλεια στη διατροφή.

Πώς κάποιος είναι βέβαιος ότι ένα παιδί έχει μια συγκεκριμένη τροφική αλλεργία;

Σε κάθε περίπτωση είναι χαρακτηριστικά τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας, ενώ επιβεβαιώνονται με ακρίβεια μέσα από ειδικό εργαστηριακό έλεγχο και δερματικές δοκιμασίες όπου αυτό κριθεί αναγκαίο.

Μιλώντας, για παράδειγμα, για ένα παιδί 8 – 9 χρονών, όταν έχουμε ξεπεράσει κάποιο χρονικό όριο, είναι πολύ δύσκολο να αντιστραφεί η τροφική αλλεργία. Αλλά για την περίοδο που επισημαίνουμε εμείς υπάρχει ο χρόνος για αποφυγή τέτοιων περιπτώσεων. Αυτός είναι ο στόχος στο ιατρείο Αλλεργιολογίας & Διατροφικής Ανοσολογίας Μητέρας – Παιδιού.

Όταν ένα βρέφος έχει αλλεργία π.χ. στο αβγό και δοθεί αποφυγή για 2 ή παραπάνω χρόνια, τότε αυξάνεται η πιθανότητα να παραμείνει αλλεργικό στο αβγό, αυξάνοντας παράλληλα τον κίνδυνο αναφυλαξίας από τυχαία κατανάλωση, ακόμα και επιμονή της ατοπικής δερματίτιδας. Είναι πολύ σημαντικό να ενταχθούν έγκαιρα στη διατροφή του ατόμου το γάλα, το αβγό, οι ξηροί καρποί, τα θαλασσινά, τα όσπρια, το σουσάμι, τα σιτηρά και άλλα βασικά τροφικά αλλεργιογόνα, και για έναν ακόμα λόγο που αφορά στην ωρίμανση και υγιή πορεία του ανοσοποιητικού γενικότερα.

Όλα τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν τα τελευταία χρόνια ότι η καλή διαχείριση των διατροφικών συνηθειών από την αρχή – πέρα από την έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση της αλλεργικής νόσου –  είναι πολύ σημαντική. Τα αλλεργικά – ατοπικά νοσήματα έχουν ένα κοινό υπόβαθρο, το οποίο οδηγεί στο γνωστό “αλλεργικό – ατοπικό μονοπάτι”. Πρόκειται για τα πρώτα νοσήματα που εμφανίζονται μέσα στο ηλικιακό φάσμα. Βασικός, λοιπόν, ο ρόλος της κληρονομικότητας, της εγκυμοσύνης και των περιβαλλοντικών παραγόντων που πρώτοι έρχονται σε επαφή με το ανοσοποιητικό (τροφή). Θέλουμε κάθε μητέρα να καταλάβει ότι η αλλεργική ρινίτιδα ή το άσθμα της είναι το ίδιο ανοσολογικό νόσημα που στο παιδί της μπορεί να εμφανιστεί με τη μορφή της ατοπικής δερματίτιδας ή της τροφικής αλλεργίας, ενώ είναι θέμα χρόνου να αναπτυχθεί και αναπνευστική αλλεργία.

*Ο Εμμανουήλ Σιφναίος διατηρεί ιατρείο στην Καλαμάτα, είναι διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (τομέας Υγείας Μητέρας – Παιδιού), κάτοχος μεταπτυχιακού Βιοστατιστικής από το ΕΚΠΑ, απόφοιτος του τμήματος Ιατρικής της Σχολής  Υγείας του Α.Π.Θ. και της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ).

Προσοχή!!! Η αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο εφόσον αναφέρεται στην καταχώρηση ως πηγή η eforigi.gr με ενεργό σύνδεσμο.