Η συλλογή τού Φ. Καγγελάρη αποτελείται από περίπου 1.000 μάσκες διαφόρων υλικών και διαστάσεων και ανάλογο αριθμό συνοδευτικών αντικειμένων, μουσικών οργάνων, ενδυμάτων, κοσμημάτων, υφασμάτων, τελετουργικών αντικειμένων.
Πρόκειται, ίσως για τη μεγαλύτερη συλλογή στον κόσμο, για την οποία ο ίδιος εξηγεί ότι είναι το αποτέλεσμα μιας επίπονης και επίμονης και συστηματικής αναζήτησης δεκαετιών, σ’ όλες τις χώρες του κόσμου, συχνά σε αντίξοες συνθήκες και ακόμα περισσότερο δυσκολότερες πολιτισμικές προσεγγίσεις για την απόκτηση των μασκών αυτών, αλλά και για τη μεταφορά τους. Ορισμένες εξ αυτών είναι εξαιρετικά σπάνιες, προερχόμενες από φυλές υπό εξαφάνιση ή ήδη, πολιτισμικά, χωρίς παρουσία στον χάρτη.
Οι μάσκες αυτές θα μπορούσαν σε γενικές γραμμές να διαχωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες ως προς τον προσανατολισμό τους. Είναι αφ’ ενός αυτές με θεατρική σκοπιμότητα, όπως οι Νoh, οι μάσκες των Ινδικών Επών, της Κορέας ή του Βιετνάμ, κάτι αντίστοιχο προς τα ελληνικά προσωπεία ή τις μάσκες της «Commedia dell’ Arte» και αφ’ ετέρου οι μάσκες τελετουργικού χαρακτήρα με σκοπό την πρόσκληση ή την εκδίωξη μεταφυσικών δυνάμεων, ενδιάμεσων πνευμάτων, θεοτήτων κλπ.
Να σημειωθεί, ότι με τη λέξη μάσκα, ιδιαίτερα στις κοινότητες του Ειρηνικού και της Αφρικής, εννοούν την πλήρη αμφίεση του ατόμου και όχι μόνο του προσώπου. Επίσης, η μάσκα μπορεί να μην φοριέται αλλά να φέρεται ή να είναι τοποθετημένη σ’ ένα σημείο της κοινότητας. Κάποιες εξ αυτών καταστρέφονται αμέσως μετά την τελετή ή είναι φτιαγμένες από υλικά που αποσυντίθεται σταδιακά, όπως χόρτα, χρώματα κλπ, αφού έτσι διατηρούν ή εξαντλούν τη δύναμή τους.
Οι επισκέπτες της έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά 25 επιτοίχιες μάσκες από τη συλλογή του Φ. Καγγελάρη, 8 επιτραπέζιες και 2 αγαλματίδια.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 3 Απριλίου 2022, στις 18:00. Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης, παρών θα είναι και ο συλλέκτης, ο οποίος θα ξεναγήσει τους επισκέπτες στην έκθεση και θα μιλήσει για τις «Τελετουργικές Μάσκες, Ψυχαναλυτικές και καλλιτεχνικές επισημάνσεις» καθώς και η επιμελήτρια της έκθεσης, Εικαστικός-Φωτογράφος, Ναταλία Σταμοπούλου. Η έκθεση, που πραγματοποιείται με την ευγενική χορηγία της Λαϊκής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας, θα λειτουργεί καθημερινά, 11:00-15:00&18:00-21:00.
Σύντομο βιογραφικό Φ. Καγγελάρη
Ο Φώτης Καγγελάρης είναι Διδάκτωρ Ψυχοπαθολογίας του Πανεπιστημίου του Παρισιού, Συγγραφέας, Καθηγητής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας της Εικόνας.
Έχει διδάξει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στο Παρίσι και την Αθήνα. Υπήρξε επιστημονικός ερευνητής στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας Γαλλίας. Υπήρξε, επίσης, Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Έρευνας Σεξουαλικών Διαταραχών. Είναι συγγραφέας δοκιμίων, λογοτεχνίας, πανεπιστημιακών συγγραμμάτων και θεατρικού έργου. Είναι Πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Πολιτισμικής Ετερότητας. Έχει δώσει πλήθος διαλέξεων, σεμιναρίων, συνεντεύξεων και έχει συμμετάσχει σε πλήθος εκπομπών TV και ραδιόφωνο όπως και σε πλήθος συνεδρίων. Συλλέκτης τελετουργικών μασκών, διαθέτει, ίσως, τη μεγαλύτερη συλλογή στον κόσμο.
Σημείωμα της επιμελήτριας
«Οι μάσκες τελετουργίας είναι αντικείμενα τα οποία συνοδεύουν τις κοινότητες της Αφρικής σε όλες τις σημαντικές και επετειακές στιγμές της ζωής τους. Πρόκειται για μάσκες αφ’ ενός αποτροπαϊκές του κακού και αφ’ ετέρου καλέσματος του καλού. Απευθύνονται στις υπερφυσικές δυνάμεις στις οποίες πιστεύει η κάθε εθνότητα.
Η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει μάσκες τελετουργίας από την πολύ σημαντική συλλογή του Φώτη Καγγελάρη ίσως την σημαντικότερη στον κόσμο. Οι μάσκες της έκθεσης προέρχονται από διάφορες χώρες κυρίως της Δυτικής Αφρικής (Μάλι. Μπουρκίνα Φάσο, Καμερούν, Σενεγάλη, Ακτή Ελεφαντοστού,…) με σκοπό να αναδείξουν τις συμβολικές δραστηριότητες της μάσκας στην καθημερινή ζωή αλλά και στις ιδιαίτερες στιγμές του ατόμου και της κοινότητας: περιτομή, τοκετός, γάμος, κυνήγι, θεραπεία…».
Info:
«Από το πραγματικό στο επέκεινα»
Έκθεση αφρικανικών τελετουργικών μασκών-Συλλογή Φώτη Καγγελάρη
Διάρκεια: 3-10 Απριλίου 2022
Τόπος: Χώρος Τέχνης Α49 (Αναγνωσταρά 49, Καλαμάτα)
Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά 11:00-15:00&18:00-21:00
Είσοδος ελεύθερη, με τις ισχύουσες υγειονομικές οδηγίες για τον περιορισμό του Covid-19.
