Του Ασημακη Ντεμερούκα
γεωπόνου, αγρότη

Σε όλη την Ελλάδα αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό στην Μεσσηνία, πολλοί ελαιώνες αρδεύονται. Η άρδευση πραγματοποιείται είτε με πηγάδια και γεωτρήσεις ομαδικά ή ατομικά, είτε με δίκτυα από φράγματα. Σκοπός της άρδευσης είναι να επαναφέρει τα ποσοστά υγρασίας στην ριζόσφαιρα στα επιθυμητά για το καλλιεργούμενο δέντρο επίπεδα. Πώς όμως γνωρίζει ο παραγωγός πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει το κάθε πότισμα και εξίσου σημαντικό, πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να σταματήσει; Τα προηγούμενα χρόνια αυτές οι αποφάσεις βασίζονταν σε εκτιμήσεις έμπειρων καλλιεργητών που λάμβαναν υπόψιν τους την εικόνα του δέντρου, τις τελευταίες βροχοπτώσεις καθώς και τις επικείμενες με την σύσταση για άρδευση να διαμοιράζεται στα καφενεία κάθε περιοχής. Εθιμοτυπικά λοιπόν οι πρώτες αρδεύσεις ξεκινούσαν το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου και ολοκληρώνονταν περί τα τέλη Αυγούστου με τις αρχές του Σεπτέμβρη.

Η ζεστοί και άνυδροι χειμώνες των τελευταίων χρόνων ξεκίνησαν να έχουν επίδραση και στην αγροτική παραγωγή αλλά και στην ελαιοκαλλιέργεια σε μεγάλο βαθμό. Οι ανάγκες σε άρδευση λοιπόν άλλαξαν. Η γεωργία ακριβείας είναι η κατεύθυνση της αγροτικής παραγωγής προς ένα μοντέλο συλλογής δεδομένων πρώτα και ύστερα λήψης αποφάσεων βάσει αυτών. Αισθητήρες υγρασίας στο έδαφος για τον προσδιορισμό του κατάλληλου χρόνου αλλά και όγκου της απαιτούμενης άρδευσης στην περίπτωση μας.

Στην ευρύτερη περιοχή των Γαργαλιάνων και σε συνεργασία με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή και το Κέντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας Μεσσηνίας, τοποθετήσαμε σε δέκα ελαιώνες ισάριθμων παραγωγών μικροκλιματικούς σταθμούς. Σκοπός αυτού του project είναι η συλλογή δεδομένων για την υγρασία του εδάφους στα 15 και 30 εκατοστά, για την θερμοκρασία και την υγρασία στο μικροκλίμα του κάθε ελαιώνα και για την βροχόπτωση καθώς και για τη μέτρηση της ταχύτητας και της διεύθυνσης του ανέμου. Με τα δεδομένα αυτά θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα πιο ορθολογικό πρόγραμμα άρδευσης και φυτοπροστασίας με επεμβάσεις στον κατάλληλο χρόνο και στην κατάλληλη ποσότητα.

Για την φυτοπροστασία επίσης, συλλέγοντας τα δεδομένα θερμοκρασίας κατά τους μήνες Ιουλίου και Αυγούστου και σε συνδυασμό με δακοπαγίδες προσπαθούμε να υπολογίσουμε την ένταση των γενεών του δάκου και να επέμβουμε την κατάλληλη στιγμή.

Ήδη από τον πρώτο χειμώνα του 2024 που έχουμε τους αισθητήρες στους ελαιώνες, διαπιστώσαμε πως οι περιορισμένες βροχοπτώσεις από Φεβρουάριο μέχρι Μάιο δεν συνέβαλαν στο να φτάσει το νερό της βροχής στα 15 εκατοστά βάθους και για αυτό η σύσταση ήταν να ξεκινήσουν οι αρδεύσεις από τις 10 Μαΐου. Μια κίνηση που πριν χρόνια ήταν απίθανη.

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική έχει ξεκινήσει και θα συνεχίσει να θέτει περιορισμούς στην χρήση των φυσικών πόρων στην γεωργία αλλά και των φυτοπροστατευτικών εισροών. Κανένας αγρότης δεν θα διαφωνήσει σχετικά με το πόσο όφελος υπάρχει πίσω από τις πρακτικές της γεωργίας ακριβείας. Σε έναν ελληνικό αγροτικό κόσμο όμως που κατά μέσο όρο προσεγγίζει τα 60 έτη ηλικίας και με αδυναμία αυτοχρηματοδότησης τέτοιων πρακτικών, δεν είναι συνετό να κουνάμε το δάκτυλο και να πιέζουμε την Ελληνική γεωργία σε βίαιο εκσυγχρονισμό. Θα πρέπει να υπάρξει χρηματοδότηση για την εγκατάσταση ανάλογων μικροκλιματικών σταθμών, θα πρέπει να υπάρχει διαρκής εκπαίδευση των παραγωγών για τις τεχνολογίες αιχμής και τέλος και πιο σημαντικό, θα πρέπει να υπάρξει σοβαρός σχεδιασμός προς έργα υποδομής όπως φράγματα και αρδευτικά δίκτυα.

Προσοχή!!! Η αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο εφόσον αναφέρεται στην καταχώρηση ως πηγή η eforigi.gr με ενεργό σύνδεσμο.