Έκθεση από την πανευρωπαϊκή έρευνα ESPAD και το ελληνικό σκέλος της για τις εξαρτήσεις στους εφήβους, δείχνει ότι τα ποσοστά χρήσης κάνναβης, αλκοόλ και τσιγάρου ξεπερνούν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Η ESPAD (European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs) αποτελεί τη μεγαλύτερη διακρατική έρευνα διεθνώς για τη χρήση ουσιών, το αλκοόλ, άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές και συμπεριφορές υψηλού κινδύνου στους εφήβους. Συλλέγει συγκρίσιμα δεδομένα για μαθητές ηλικίας 15-16 ετών. Η έρευνα υλοποιείται από ερευνητικές ομάδες από περισσότερες από 35 χώρες της Ευρώπης, σε συνεργασία με τον EUDA. Μέσω της έρευνας ESPAD, υπάρχουν δεδομένα για τρεις δεκαετίες επιτρέποντας την ανάλυση διαχρονικών τάσεων για όλο αυτό το διάστημα σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο.
Η πιο πρόσφατη συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε το 2024, με τη συμμετοχή 113.882 μαθητών ηλικίας 15-16 ετών από 37 ευρωπαϊκές χώρες.
Από τα ευρήματα προκύπτει ότι οι Έλληνες έφηβοι καταναλώνουν περισσότερο αλκοόλ, καπνίζουν συχνότερα και δοκιμάζουν κάνναβη σε μεγαλύτερο ποσοστό από τους συνομηλίκους τους στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης, πολλοί έφηβοι δήλωσαν ότι παίζουν τυχερά παιχνίδια ή περνούν πολλές ώρες μπροστά σε οθόνες, είτε παίζοντας είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε ό,τι αφορά τη χρήση κάνναβης, ένας στους οκτώ εφήβους δήλωσε ότι έχει δοκιμάσει, ενώ ένα ποσοστό γύρω στο 2% δήλωσε ότι δοκίμασε σε ηλικία 13 ετών ή και νωρίτερα.
Άνοδο παρουσιάζει μεταξύ των Ελλήνων εφήβων και η κατανάλωση ηρεμιστικών και παυσίπονων, ενώ 11% των μαθητών δήλωσε ότι έχει εισπνεύσει διαλύτες ή σπρέι.
Πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο καταγράφονται και τα ποσοστά που αφορούν την κατανάλωση αλκοόλ. Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των Ελλήνων εφήβων έχει πιει τουλάχιστον μια φορά αλκοόλ, και τρεις στους πέντε το έχει κάνει πρόσφατα.
Ανησυχητικό είναι και το ότι οι έφηβοι δηλώνουν ότι μπορούν εύκολα να έχουν πρόσβαση σε εθιστικές ουσίες, όπως η νικοτίνη. Μάλιστα, περισσότεροι από τους μισούς μαθητές (54%) έχουν καπνίσει, ενώ ένας στους πέντε κάνει καθημερινά τσιγάρο (παραδοσιακό ή ηλεκτρονικό) ή ατμίζει. Παρατηρείται επίσης ότι οι έφηβοι στρέφονται προς τα ηλεκτρονικά και vape τσιγάρα, καθώς θεωρούνται ως πιο εύκολα διαθέσιμα και λιγότερο βλαβερά.
Επίσης, ένας στους τρεις μαθητές δηλώνει ότι τζογάρει και έχει ποντάρει χρήματα τον τελευταίο χρόνο σε τυχερά παιχνίδια, είτε σε καταστήματα είτε μέσω διαδικτύου.
Αυτό πάντως που αποτελεί καθημερινή συνήθεια για τους 16χρονους στην Ελλάδα είναι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχει μάλιστα αυξηθεί αισθητά την τελευταία πενταετία: από 59% το 2019 σε 71% το 2024, με την άνοδο να είναι πιο έντονη στα κορίτσια.
Αλλά και σε ό,τι αφορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχεδόν οι μισοί μαθητές δήλωσαν ότι δυσκολεύονται να περιορίσουν τον χρόνο που περνούν στις πλατφόρμες ή ότι η διάθεσή τους επηρεάζεται όταν μένουν εκτός.
Στην Ελλάδα, η έρευνα ESPAD υλοποιείται από το ΕΠΙΨΥ στο πλαίσιο των ερευνητικών δραστηριοτήτων του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά, το αλκοόλ και άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές (ΕΚΤΕΠΝ). Η έρευνα στον μαθητικό πληθυσμό για τη χρήση ουσιών ξεκίνησε το 1984 από την Ψυχιατρική Κλινική του ΕΚΠΑ και από το 1993 συνεχίζεται σταθερά από το ΕΠΙΨΥ, επιτρέποντας τη διαχρονική παρακολούθηση της εξέλιξης των εξαρτήσεων στη χώρα μας για πλέον μια 40ετία.
Η έρευνα του 2024 υλοποιήθηκε σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6.810 μαθητών της Α΄ Λυκείου από 488 σχολικές μονάδες. Χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Υγείας.
Ακολουθήστε μας:
